Aşağı Batı Gymnasion yapısına ait kalıntılar Hellenistik kent sınırları içerisinde, batı yamacın eteğindeki Selinus Nehri’nin (Bergama Çayı) kuzey kesiminde yer almaktadır. Yapıya ait sadece birkaç duvar kalıntısı günümüze kadar korunmuştur. Bu yapı kalıntıları Roma İmparatorluk Dönemi’ne ait, kuzey-güney doğrultusunda uzanan ve muhtemelen Selinus Nehri kıyısına kadar devam eden büyük bir yapıdan geriye kalan tek izlerdir. Yapının en iyi korunan kısmı modern Eski Kozak Caddesi boyunca, yaklaşık 20 metre uzunluğunda devam etmektedir.
Geçmiş yüzyılların seyahat ve araştırma raporları incelendiğinde, bu kompleksin derinlemesine bir araştırmaya neredeyse hiç konu olmadığı görülmektedir. İlk olarak Marie-Gabriel-Florent-Auguste de Choiseul-Gouffier 1782 tarihli Voyage Pittoresque de la Grèce içerisinde bu yapıya ait kalıntıları “Gymnasion olabilecek devasa bir binanın kalıntıları” şeklinde tanımlamıştır. Paul Schazmann’a ait 1908 tarihli çizimler, günümüze kadarki yapıya dair tek ayrıntılı belge niteliğindedir.
TransPergMikro Projesi kapsamında, bu yılki kazı sezonunda gerçekleştirilen araştırmaların amacı yapıya ait kalıntıların ayrıntılı olarak belgelenmesi ve inşaat aşamalarının yanı sıra yapı evrelerinin izinin sürülmesidir. Ayrıca modern cadde boyunca uzanan kalıntılar ile Selinus’un yakın çevresinde yer alan ve halen korunan bazı yapı kalıntıları da incelenerek aralarındaki bağlantı araştırılacaktır. Bununla birlikte Aşağı Batı Gymnasion yapısının Amfitiyatro ve/veya Roma Tiyatrosunu kapsadığı iddia edilen inşaat programının bir parçası olup olmadığı sorusu da araştırılacaktır.
Doğru ve ayrıntılı bir incelemenin gerçekleşmesi için binanın etrafındaki tüm bitki örtüsünün kaldırılması gerekmekteydi; bahçe sahiplerin iş birliği sayesinde bu mümkün olmuştur. Yapının görünür ve erişilebilir hale getirilmesinin ardından belgelendirme sürecine fotoğraflama, eskiz çizimleri ve kısa tanımlamalar yapılarak başlanmıştır. Belgeleme sürecindeki en önemli adımlardan biri Structure from Motion (SfM) tekniği kullanılarak yapının üç boyutlu bir modelin oluşturulmasıydı. Elde edilen model, total station ölçümleri ile birlikte, 1/20 ölçeğinde plan ve kesit çizimlerinin hazırlanması için bir temel oluşturmuştur. Yapı malzeme kataloğu ve yapıya ait hasar tespiti çalışmalarına da devam etmekte olan proje kapsamında yer verilecektir. Olası ek duvarların tespiti ve yapının gerçek boyutlarını anlamaya yönelik jeofizik araştırmaları da gerçekleştirilmiştir.
2021 kazı sezonu sonuna kadar devam edecek Aşağı Batı Gymnasion yapısındaki araştırmalar, şehrin bu bölgesindeki kentsel gelişimi hakkında daha fazla bilgi sağlayacaktır.
Translation: İhsan Yeneroğlu
